Uyku eksikliği hayatımızın bir parçasıdır. Günümüzün modern toplumumuzda, birçok kişi gece başına önerilen 7-9 saatlik uyku seviyesine ulaşamamaktadır. Yoğun bir yaşam tarzı, stres, yetersiz ve niteliksiz uyku, vücudun ihtiyaç duyduğu uyku kalite ve miktarına ulaşmasında başlıca engeldir. Cilt de bu uyku yoksunluğundan önemli ölçüde etkilenir. Bunun en belirgin etkisi yetersiz ve kalitesiz bir uykunun akabinde yüzün yorgun görünmesi ve canlılığını (ışıltısını) kaybetmesidir.
Genç bireyler yeterli dinlenme ile bu eksiklikten hızla kurtulabilse de uzun süreli uyku yoksunluğunun genç ciltler üzerinde bile uzun süreli olumsuz etkilere yol açan UV ışınlaması veya oksidatif stres gibi genel bir yaşlanma faktörü gibi davrandığını not etmek önemlidir.
Endoplazmik retikulum’da (ER) protein Katlanması, hücrelerimizdeki, diğer önemli fonksiyonların yanı sıra hücre zarları ve salgılanması hedeflenen proteinleri üreten bir organeldir örneğin; kollajen. Üretim sürecinde, amaçlanan fonksiyonlarını yerine getirmek için bu proteinlerin doğru katlanması gerekir. Bu katlama işlemini destekleyen şaperon (chaperone) adı verilen yardımcı proteinler vardır. BiP (bağlayıcı immünoglobulin proteini) en önemli ERC şaperonlarından biridir ve uyku yoksunluğundan özellikle etkilendiği gösterilmiştir (1). Son zamanlarda, BiP'nin hücresel rejenerasyon işlemleri sırasında artmış gece kollajen üretimine karşı yukarı regüle edildiği de gösterilmiştir (2).
Protein katlanması
*Protein üretimi örneğin kolajen, bir amino asit zinciri oluşturma planını kodlayan belirli bir geni active ederek başlar
*Amaçlanan işlevi yerine getirmek için bu zincirin doğru şekilde katlanması gerekir, örneğin cilt matrisini güçlendirmek
* Yardımcı proteinler (chaperons) doğru katlanmış aktif protein için gerekli olan bu katlama işlemine yardımcı olur
* Bu adım için çok fazla ATP (hücre enerjisi ) gerekir
Protein katlanması neden önemlidir
*Yaşlı ve kronik olarak uykudan yoksun hücrelerde chaperon üretimi azalır
èProtein katlanması bozulur è yanlış katlanmış proteinler
*Yanlış katlanmış proteinler birikir Endoplasmik retikulumda stress hücre hasarına neden olur
* Kısır döngü: uyku sırasında hücrelerin yetersiz geri kazanımı è cildin yenilenmesi ve onarımı bozulur è soluk mat yorgun ten
Uyku yoksunluğu, protein katlanmasını ve chaperone üretimini negatif etkiler ve ER'de strese yol açar. Bu stresle başa çıkmak ve hücrenin yenilenmesine ve onarımına yardımcı olmak için daha fazla şaperon gereklidir. Yaşlı hücrelerde, chaperone üretimi azalır ve hücre proteinlerin yanlış katlanmasını etkili bir şekilde önleyemez. Bu yanlış katlanmış proteinler birikerek daha fazla ER stresine neden olur ve daha sonra hücreye zarar verir. Bu kısır döngü daha sonra uyku sırasında hücrelerin yetersiz iyileşmesine neden olur. Uyku yoksunluğunun ilave bir olumsuz sonucu ise mitokondri tarafından üretilen hücresel enerji birimi ATP'nin azaltılmasıdır (3). ER'deki şaperonlar ATP'ye bağımlı olduklarından, uyku eksikliği nedeniyle yetersiz ATP seviyeleri, protein katlama yeteneklerini sınırlayabilir ve sonuçta hücre hasarına yol açan yanlış katlanmış proteinlerin birikimini şiddetlendirebilir. Proteinlerin kusursuz katlanmasını iyileştirmek ve ATP seviyelerini arttırmak, stresli bir yaşam tarzına rağmen genç ve taze bir görünüme neden olur. Niteliksiz ve yetersiz Uyku yoksunluğu sadece kısa vadede yorgun bir görünüme neden olmakla kalmaz, ayrıca uzun vadede önemli bir yaşlanma faktörü olarak kendini belirgin eder.
(1) Naidoo et al., J Neurosci. 2008; 28(26): 6539 – 6548
(2) (2) Pickard et al., FASEB J. 2019;33(6): 7479 – 7489
(3) (3) Chikahisa and Séi, Front Neurol. 2011; 2: 87
IceAwake → İsviçre Alplerindeki buzulun altındaki topraktan izole edilen Iodobacter ekstresinden kazanılmış olan IceAwake stresli yaşam tarzının neden olduğu az ve kötü uyku kalitesinin yol açtığı erken yaşlanmaya karşı savaşır ve cildi daha genç bir görünüme kavuşturur
BiP, ER'de Önemli Bir Şaperon’dur
*BiP (bağlayıcı immünoglobulin proteini), ER'deki (endoplazmik retikulum) başlıca şaperonlardan biridir.
*BiP özellikle uyku yoksunluğundan etkilenir (1).
*BiP, hücresel rejenerasyon işlemleri sırasında gece artan kollajen üretiminden önce yukarı regüle edilir (2).
1 Naidoo ve diğerleri, J Neurosci. 2008; 28 (26): 6539-6548
2 Pickard ve diğerleri, FASEB J. 2019; 33 (6): 7479-7489
ER ve mitokondri fonksiyonları birbirine bağlıdır
Chaperons, ER stresine yanıt vermek için hücrenin enerji birimi olan ATP'ye ihtiyaç duyar.
*ATP mitokondri tarafından üretilir.
*Öte yandan ATP düşer çünkü ER stresi mitokondriyal fonksiyonu bozar.
*Örnek: sadece 3 saatlik uyku yoksunluğu ER’de (endoplasmic reticulum) strese neden olur ve beyindeki frontal cortex ile lateral hypothalamus’ta anlamlı oranda ATP konsentrasyonunun azalmasına neden olur
IceAwake ile yapılan klinik çalışmalar
In-Vitro
In-Vivo
IceAwake’in başlıca özellikleri
Publications
INCI-Deklerasyonu
Kullanım tavsiyesi